5/28/2020

#118 Konrad Grześlak - Miasto iluzji. Pistolety

#118 Konrad Grześlak - Miasto iluzji. Pistolety
Nie miałam w planach tej lektury. Przyznaję od razu, że zabrałam się za tę książkę wyłącznie dlatego, że Wydawnictwo przysłało mi ją w ramach niespodzianki, a ponieważ jest to współpraca, którą sobie cenię, postanowiłam, że dam tej powieści szansę. W trakcie czytania okazało się, że była to słuszna decyzja, choć mam też kilka zastrzeżeń.
lareinemargotpl


Konrad Grześlak - Miasto iluzji. Pistolety


Marcin Bielawski jest zwykłym urzędnikiem, którego rodzina wkrótce się powiększy. Pewnego dnia spotyka podstarzałego aktora, który przypomina mu o scenariuszu, który Marcin pisał na studiach z kolegą, Arturem i prosi go, by go skończył. Żeby to zrobić, Marcin musi przeprowadzić małe śledztwo, ponieważ… Artur został pobity ze skutkiem śmiertelnym osiem lat wcześniej, a scenariusz opierał się na jego prawdziwym życiu.

W międzyczasie ktoś informuje dziennikarza, Andrzeja Rylewskiego, o scenariuszu, sprawie Artura i Marcinie. Mężczyzna nawiązuje z urzędnikiem kontakt i szybko okazuje się, że sprawa jest bardziej skomplikowana, niż się początkowo wydawało.

Mężczyźni nie ufają sobie wzajemnie, ale starają się wspólnie odkryć, co działo się przed śmiercią Artura. 

Mogło być gorzej


Na początku wyjaśnię może dlaczego mnie ta powieść nie zainteresowała. Tytuł jest świetny, ale podtytuł już mnie nieco odrzucił i sugerował mi coś zupełnie innego, niż finalnie znalazłam w książce. Ale najgorszą kwestią były blurby na okładce. Zarówno ten na froncie, jak i ten z tyłu pod opisem. Absolutnie nie chcę nikogo obrażać, a obu autorów znam osobiście i bardzo szanuję. Jednak treść tych konkretnych zapowiedzi brzmi dla mnie tak, jakby Panowie napisali je na siłę. A to z kolei sugeruje, że książka jest po prostu słaba. Oczywiście jest to wyłącznie moje subiektywne odczucie, ale właśnie to sprawiło, że nie miałam na „Miasto iluzji” kompletnie ochoty… 

Finalnie jednak muszę przyznać, że Grześlak mnie bardzo pozytywnie zaskoczył. Choć początkowo, głównie ze względu na moje nastawienie, historia mnie nie porwała, to poprawny styl autora sprawił, że czytałam dalej… I mniej więcej w połowie byłam już tak wciągnięta w akcję, że nie mogłam się oderwać. To, co się Grześlakowi najlepiej w „Mieście iluzji” udało, to trzymanie czytelnika w napięciu. I za to zdecydowanie należą mu się brawa.

Nie obyło się jednak bez wad. I niestety trochę ich jest. 

Zacznę od wady głównej - wątków pobocznych, niezwiązanych bezpośrednio ze sprawą kryminalną. Konkretnie mowa tutaj o życiu osobistym głównego bohatera, Marcina. Jego żona jest w siódmym miesiącu ciąży, na głowę zwala im się matka Marcina, która miesza w ich życiu rodzinnym. Wszystko byłoby w porządku, gdyby nie to, że ten wątek jest wciskany znienacka pomiędzy inne sceny, po czym pod koniec książki kompletnie znika… 

Tak, jak zresztą znika sam bohater. I tutaj mamy wadę drugą. Mniej więcej do połowy książki czytelnik może być przekonany, że głównym bohaterem tej powieści jest Marcin. Tymczasem dalej jego miejsce zajmuje dziennikarz Andrzej i to on finalnie odgrywa największą rolę w zakończeniu. A co się z naszym bohaterem stało? Cóż, tego nie wiadomo…

No i właśnie. Trzeci i największy mój zarzut wobec tej historii jest taki, że nie otrzymujemy tutaj rozwiązania głównej zagadki. I o ile rozumiem „prawo serii”, to jednak śledztwo prowadzone przez bohatera powinno mieć jakiś finał. Może on być zaskakujący i nie dający pełnego obrazu sytuacji, ale tutaj wątek sprawy, nad którą pracuje Marcin po prostu się urywa. W związku z czym po lekturze pierwszą moją myślą było: „przeczytałam 400 stron i nie wiem, po co”… 

Fakt, że jestem ciekawa, co będzie dalej. Fakt, że ogólnie rzecz biorąc, „Miasto iluzji” to dobra książka. Ale jesienią, kiedy pojawi się druga część, nie będę już pamiętała, co było w poprzedniej. Nie chcę tutaj obrażać autora i jego pracy, bo uważam, że to bardzo dobry i oryginalny (o co ciężko w tym gatunku) debiut, ale w międzyczasie zdążę przeczytać kilkadziesiąt innych książek. Ogólny zarys fabuły być może utkwi w odmętach mojej pamięci, ale - będę szczera - bardzo w to wątpię. 

Gdybym mogła od razu przeczytać kolejny tom, z pewnością bym to zrobiła. Czy będę chciała to zrobić za kilka miesięcy? Naprawdę nie wiem. Za to chętnie przeczytałabym powieść „stand alone” autorstwa Grześlaka.

Kiedy już wymieniłam wszystkie swoje zarzuty wobec „Miasta iluzji”, pragnę jednak jeszcze raz podkreślić, że to naprawdę przyzwoity kryminał. Tu i ówdzie można by go trochę doszlifować, ale czyta się Grześlaka bardzo przyjemnie. 

Zatem Panie i Panowie, kolejny „kryminalista” wkroczył na polską scenę literacką. Nie zrobił tego z przytupem, ale myślę, że są jeszcze na to szanse. 

Tytuł: Miasto iluzji. Pistolety
Autor: Konrad Grześlak
Wydawnictwo: Sonia Draga
Data wydania: 15 kwietnia 2020

Za egzemplarz do recenzji serdecznie dziękuję Wydawnictwu:


5/25/2020

#117 Dean Koontz - Oczy ciemności

#117 Dean Koontz - Oczy ciemności
Ostatni raz z twórczością Deana Koontza miałam do czynienia kilkanaście lat temu. Nie pamiętam już tytułu książki, którą czytałam jako ostatnią, ale pamiętam, że mi się podobała. Postanowiłam zatem zweryfikować swoje ówczesne gusta i kiedy dowiedziałam się o wznowieniu przez Wydawnictwo Albatros „Oczu ciemności”, sięgnęłam po nią bez większego zastanowienia.


lareinemargotpl

Dean Koontz - Oczy ciemności


Tina Evans szykuje się do premiery swojego życia. Kobieta ciężko pracowała, aby przygotowana przez nią rewia, która ma się odbywać w jednym z hoteli w Las Vegas, osiągnęła sukces. Nie było to łatwe zadanie, gdyż Tina rok wcześniej straciła syna, który zginął w wypadku podczas wycieczki. Jej małżeństwo się rozpadło, a praca była jedyną rzeczą, która sprawiała jej jakąkolwiek radość.

Premiera rewii okazała się spektakularnym sukcesem, a podczas owego wieczoru Tina poznała przystojnego prawnika, Elliota. Wydawać by się mogło, że Tina znów ma szansę na szczęście. Jednocześnie jednak zaczynają się dziać rzeczy, których nie da się w żaden sposób wytłumaczyć. Pewne jest tylko jedno: ktoś chce, żeby kobieta uwierzyła, że jej syn nie zginął.

A ktoś inny chce, żeby nigdy nie poznała prawdy.

Wybitnie zła książka


Gdyby to była jedyna książka Koontza, jaką było mi dane przeczytać, nigdy więcej nie sięgnęłabym po twórczość tego pisarza. „Oczy ciemności” są bowiem historią tak płytką, banalną i absolutnie niewiarygodną, że ciężko mi nawet znaleźć na to odpowiednie słowa… Dlatego, choć zwykle tego nie robię, pozwolę sobie posłużyć się przykładami.

Przykład pierwszy: prawnik Elliot Stryker ma za sobą karierę w wywiadzie wojskowym. Można by zatem sądzić, że człowiek ten powinien cechować się nieprzeciętną inteligencją, przenikliwością i odwagą. Jedna z książkowych postaci mówi nawet o nim, że był najbystrzejszym agentem, z jakim tamtemu przyszło współpracować. Tymczasem Stryker, którego poznaje czytelnik, jest średnio rozgarniętym przeciętniakiem, który popełnia szkolne błędy na każdym kroku… Na dodatek z jego ust padają teksty w stylu: „sam mam stracha, jak tylko pomyślę o tych strasznych typach”… Twardziel z wywiadu jak się patrzy!

Przykład drugi: powieść utrzymana jest w klimatach niskobudżetowego filmu sensacyjnego klasy B. Szybka akcja, jeszcze szybsze relacje (para głównych bohaterów po kilku dniach znajomości co chwilę powtarza sobie: „znam cię bardzo dobrze”…), brak jakiejkolwiek głębi psychologicznej i solidnych fundamentów położonych pod motywacje bohaterów, ekspresowe wyjaśnienie całej sprawy i… kurtyna. 

A skoro już przy filmach klasy B jesteśmy, to nie można nie wspomnieć o okropnych dialogach. A te są tak słabe, że nawet nie będę tu umieszczać przykładu, bo nie dam rady nawet na nie ponownie spojrzeć…

Przejdźmy zatem do przykładu trzeciego. „Oczy ciemności” są powieścią multigatunkową. Znajdziemy tu (przynajmniej z założenia): sensację, thriller, sci-fi, horror, a także romans. I niestety nie jest to mieszanka wybuchowa, określiłabym ją raczej jako niewypał. Zwłaszcza biorąc pod uwagę, że autor wybrał najgorsze możliwe rozwiązania ze wszystkich tych gatunków i wcisnął je w jedną książkę. I tym sposobem pomiędzy strzelaninami, wybuchami i wątkami nadnaturalnymi, mamy poetyckie wstawki w stylu: „Jest tak, jakby… jakby sama noc na nas patrzyła…(…)”. Domyślam się, że miało to wywołać w czytelniku jakieś emocje. Udało się: poczułam niesmak.

Staram się pisać swoje recenzje bez zdradzania zbyt wielu szczegółów fabuły, dlatego na powyższych przykładach poprzestanę. Moim zdaniem jest to wybitnie zła książka i jeśli ktoś ma chęć po nią sięgnąć, to najlepiej, żeby całkowicie wyłączył przy niej myślenie. W innym wypadku będzie się potykać o absurdy fabularne i sztywne dialogi. Całe szczęście Koontz w posłowiu trochę się rehabilituje przyznając, że dostrzega wady tej powieści, co pozwala mi wierzyć, że jednak te czytane i chwalone przeze mnie naście lat temu, nie były aż tak słabe…

Ale powieść „Oczy ciemności” właśnie taka jest.

Po prostu słaba.

Tytuł: Oczy ciemności
Autor: Dean Koontz
Wydawnictwo: Albatros
Data wydania: 14 września 2009 (pierwsze polskie wydanie), 6 maja 2020 (wznowienie)


Za egzemplarz do recenzji serdecznie dziękuję Wydawnictwu: 


5/18/2020

#116 Kate Quinn - Sieć Alice

#116 Kate Quinn - Sieć Alice
Nie będę Was trzymała w niepewności i budowała napięcia, zatem już we wstępie powiem to, co najważniejsze, choćbyście mieli nie przeczytać tej recenzji do końca. Gotowi? „Sieć Alice” jest świetna!


Kate Quinn - Sieć Alice


Dwie kompletnie różne kobiety. Z innymi doświadczeniami, z inną dojrzałością, z inną wrażliwością i w innym wieku. Pozornie różni je absolutnie wszystko i kiedy jesteśmy świadkami ich pierwszego spotkania, nie wyobrażamy sobie, aby mogły się kiedykolwiek dogadać…

Jedna z nich przetrwała dwie wojny, żyje w okrutnie zabałaganionym mieszkaniu w Londynie, pije jak facet, klnie jak szewc i nie rozstaje się z pistoletem.

Druga jest młodziutką i chowaną pod kloszem Amerykanką, która wbrew woli rodziców porzuca swoje dotychczasowe wygodne życie, aby wyruszyć na poszukiwania zaginionej podczas wojny kuzynki.

Dwie wyrwane z różnych światów kobiety w podróży, która całkowicie zmieni ich życie.

Literacki miks gatunkowy na wysokim poziomie


Sięgając po tę książkę nie miałam większych oczekiwań, bo zdążyłam już przeczytać gdzieś określenie „kobieca”, które niestety w przypadku literatury ma dla mnie wydźwięk pejoratywny. Zostałam jednak mile zaskoczona i faktycznie muszę się z tym określeniem zgodzić.

„Sieć Alice” to bardzo kobieca powieść, która jednak wykracza daleko poza potoczne rozumienie określenia „literatura kobieca”. Kate Quinn udało się bowiem to, co udaje się zaledwie garstce autorek: pisać o kobietach bez wpisywania w ich charaktery braku rozumu. Choć jedna z bohaterek książki charakteryzuje się pewną naiwnością, jest to naiwność płynąca z wieku, doświadczenia i wychowania, a nie z głupoty.

Otrzymujemy zatem zapierającą dech powieść przygodową, z elementami sensacji, z wątkiem historycznym i szpiegowskim, która ubrana została w szaty najwyższej jakości powieści obyczajowej. Nie ma tu czasu na nudę, a kolejne strony pochłania się w zawrotnym tempie.

Mogłabym o tej książce napisać elaborat i wychwalać styl autorki, pomysł na akcję, rozwiązania fabularne i wyrazistość postaci, ale lepiej chyba, jak napiszę po prostu, że choć „Sieć Alice” jest odrobinę przewidywalna, to w żaden sposób nie ujmuje jej to uroku. 

A tego ostatniego jest w niej całe mnóstwo i nie mogłam się od niej oderwać. I jakbym mogła sobie życzyć, to chciałabym, żeby większość książek, po które sięgam, była tak przyjemna w odbiorze i zapewniała totalne odcięcie od rzeczywistości tak dobrze, jak „Sieć Alice”.

Więc nie przedłużając: bierzcie i czytajcie to wszyscy!

Tytuł: Sieć Alice
Autor: Kate Queen
Wydawnictwo: Mando
Data wydania: 15 kwietnia 2020


Za egzemplarz do recenzji serdecznie dziękuję Wydawnictwu:

5/13/2020

#115 Małgorzata Oliwia Sobczak - Czerwień

#115 Małgorzata Oliwia Sobczak - Czerwień
Nie mam ostatnio do kryminałów ani szczęścia ani cierpliwości. W zapowiedziach wydawniczych musi się pojawić bardzo znane nazwisko, żebym w ogóle przeczytała opis, choć nawet to nie gwarantuje, że będę chciała przeczytać jakikolwiek kryminał. W moje ręce w ostatnim czasie trafiło zbyt wiele miałkich, przewidywalnych i - co tu dużo mówić - kiepsko napisanych książek z tego gatunku. Po „Czerwień” również miałam nie sięgać, bo po prostu ostatnio bardziej się lubię z literaturą piękną czy obyczajowo-historyczną. Sięgnęłam jednak i wciągnęłam ją dosłownie w jeden dzień. Finalnie uczucia jednak mam mieszane.


Małgorzata Oliwia Sobczak - Czerwień


Lata dziewięćdziesiąte ubiegłego wieku. Nastoletnia Monika Bogucka, córka sędzi i prawnika, wpada w nieodpowiednie towarzystwo. Bynajmniej mowa tu nie o znanych nam wszystkim „blokersach” i tym podobnych typkach spod ciemnej gwiazdy, a o członkach pomorskiej mafii… Dziewczyna początkowo świetnie się bawi, a niebezpieczne towarzystwo bardzo ją ekscytuje. Do czasu…

Rok 2013. Prokurator Leopold Bilski prowadzi sprawę morderstwa młodej kobiety, której ciało wypłynęło przy jednej z sopockich plaż. Kobieta została pozbawiona ust, a sekcja zwłok wykazała, że nie utopiła się ona w słonej wodzie. Nowa sprawa zdaje się wiązać bezpośrednio z nierozwiązanym zabójstwem sprzed siedemnastu lat.

Mafia i spragniona atencji nastolatka


Wciągnęłam się w tę historię od pierwszych stron. Sobczak bardzo zgrabnie lawiruje pomiędzy latami dziewięćdziesiątymi a współczesnością, dając czytelnikowi szeroki obraz rzeczywistości każdego z bohaterów. Choć w przypadku prokuratora początkowo skupia się głównie na jego czynnościach służbowych, dopiero w dalszej części książki wchodząc głębiej w jego życie prywatne, to autorce udało się zasiać we mnie ziarno sympatii do Leopolda Bilskiego. 

Najważniejsze części opowieści dotyczą jednak dwóch kobiet: Heleny Boguckiej - profesjonalnej pani sędzi, której życie zawodowe rekompensuje porażki w tym prywatnym, oraz jej córki - Moniki. 

Jednak to ta ostatnia stanowi najważniejszy punkt „Czerwieni”, wokół którego kręci się cała akcja. Zakompleksiona nastolatka, która próbuje udowodnić wszystkim (a przede wszystkim sobie samej), że jest rozrywkowa, żądna przygód i… pożądana. Jak to jednak bywa w młodzieńczych latach, dziewczyna cechuje się jednak olbrzymim poziomem naiwności (lub ignorancji…), który sprawia, że pakuje się w niemałe kłopoty. Nie pomaga jej w tym wyjątkowa uroda, która sprawia, że zwraca na siebie uwagę ludzi, którzy zajmują wysokie pozycje w gangsterskiej hierarchii…

Lata dziewięćdziesiąte były złotym czasem dla mafii, a Sobczak udało się tę rzeczywistość oddać na kartach powieści. Każdy element przestępczego półświatka został bardzo wiarygodnie oddany, a zestawiony z urodą i pewnego rodzaju niewinnością nastoletniej dziewczyny daje piękny kontrast, który stanowił dla mnie najciekawszą część tej powieści. Każdej kolejnej retrospekcji wyczekiwałam jak na szpilkach.

A miało być tak pięknie…


Chciałam przymknąć oko na nieco sztywne dialogi, z których wszelkie „hmmm” i „yhmm” moim zdaniem powinny zostać usunięte. Bardziej jednak od tych zbędnych literek drażniło mnie w dialogach zbyt wyszukane słownictwo. Dla przykładu: jaki młody człowiek, który zostaje oskarżony o morderstwo, siedząc w pokoju przesłuchań cały w nerwach, użyje określenia: „robiła mi awanse”? 

Na to jednak też można machnąć ręką, bo „Czerwień” czyta się naprawdę bardzo dobrze. Mówię to ja - osoba, która od kryminałów wymaga naprawdę bardzo, bardzo dużo. Sobczak udało się wciągnąć mnie w swoją historię do tego stopnia, że nie mogłam się oderwać do trzeciej w nocy. Całe szczęście jednak samą końcówkę zostawiłam sobie na kolejny dzień, bo gdybym doczytała ją o czwartej nad ranem, to ta recenzja miałaby znacznie gorszy wydźwięk…

Niewiele jest w kryminałach rzeczy, które mnie drażnią bardziej, niż morderca, który trzyma w swoich rękach kolejną ofiarę i spowiada się jej niczym w konfesjonale: kiedy, z kim, dlaczego, w jaki sposób… To taki patent wyrwany żywcem z filmów z Bondem. Wiecie: Zły Typ trzyma na muszce Bohatera i przez pięć minut klepie ozorem wyjawiając wszystkie swoje tajemnice i motywacje, dając jednocześnie Bohaterowi szansę na wyjście z opresji, zamiast po prostu go zabić i uciec… I o ile w filmach z agentem 007 mogę to przeboleć, o tyle w literaturze jest to dla mnie zabieg nie do przyjęcia… 

Gdyby nie ta banalna końcówka, powiedziałabym, że „Czerwień” jest w miarę przyzwoitą lekturą. Która choć jest nieco przewidywalna i ma kilka potknięć, to jest ciekawą historią, która naprawdę wciąga. Zakończenie psuje jednak cały efekt. Nie na tyle, bym nie sięgnęła po kolejną książkę autorki, ale na tyle, bym nie chciała tego zrobić od razu po przeczytaniu ostatniej strony pierwszej…


Miało być tak pięknie… A wyszło przeciętnie.

Tytuł: Czerwień
Autor: Małgorzata Oliwia Sobczak
Wydawnictwo: W.A.B.
Data wydania: 4 września 2019

Za egzemplarz do recenzji serdecznie dziękuję Wydawnictwu:


5/06/2020

#114 Magda Knedler - Szepty z wyspy samotności

#114 Magda Knedler - Szepty z wyspy samotności
Kiedy dwie z moich koleżanek „po fachu” napisały, że jest to najlepsza książka Magdy Knedler, wiedziałam, że jak tylko „Szepty…” trafią w moje ręce, rzucę wszystko i zatopię się w lekturze. Jestem ogromną fanką stylu autorki i moje oczekiwania wobec tej powieści skupiały się wyłącznie na tym aspekcie. Nie przeczytałam nawet opisu fabuły, po prostu chciałam obcować z dojrzałym językiem i emocjami, jakie dotychczas książki Knedler we mnie wywoływały. 


Magda Knedler - Szepty z wyspy samotności


Powieść podzielona jest na trzy perspektywy. Pierwszą jest pochodzący z 1936 roku dziennik mieszkańca Spinalongi - greckiej wyspy, na którą zsyłani byli chorzy na trąd. Thimios przebywa na wyspie szósty rok, kiedy poznajemy jego losy. Mężczyzna bardzo interesuje się sprawą nowo przybyłej kobiety, Zoi, która niedługo po postawieniu stopy na Spinalondze popełnia samobójstwo. Niby nie byłoby w tym nic dziwnego, biorąc pod uwagę fakt, że na wyspę przybywa się właśnie po to, żeby na niej umrzeć i wielu przed Zoi już wzięło los w swoje ręce, nie czekając na rozwój choroby. Thimios czuje jednak, że za tą sprawą kryje się coś więcej.

Druga perspektywa to dziennik nastolatka, Talosa, który rozpoczyna się w roku 1966. Talos jest wychowywany przez rodziców z dala od rówieśników. Nie uczęszcza do szkoły, nie wychodzi i nie robi właściwie nic, co robią trzynastoletni chłopcy. Pewnego dnia chłopiec słyszy dziwne dźwięki dochodzące ze strychu, który według rodziców jest całkowicie pusty…

I w końcu trzecia historia: wykładowca uniwersytecki, Mirek Jung, po raz pierwszy od siedemnastu lat staje twarzą w twarz z kobietą, która niegdyś złamała mu serce i… od tamtej pory mieszka w Grecji, całkiem niedaleko Spinalongi…

Styl to za mało


Z bólem serca muszę przyznać, że kompletnie mnie ta historia nie porwała. Opowieść Thimiosa owszem, miała w sobie coś interesującego, ponieważ kryła się w niej zarówno intrygująca zagadka, jak i wbijający w fotel opis realiów panujących w owych latach na wyspie. Jednak ani wątek dotyczący Talosa, ani współczesna historia Junga i jego dawnej miłości, zupełnie mnie nie interesowały.

Choć Magda Knedler operuje bardzo ładną polszczyzną i zaszywa pomiędzy wierszami wiele niedopowiedzeń, które zwykle w jej książkach bardzo mnie ujmują, tak niestety „Szepty z wyspy samotności” bardzo mnie rozczarowały fabularnie. Historia, która według mnie nie do końca trzyma się kupy ze względu na niewielką wiarygodność postępowania zarówno Junga, jak i jego byłej dziewczyny, której motywacje nie są moim zdaniem niczym podparte.

Po przeczytaniu „Szeptów…” zajrzałam w końcu do opisu książki, który widnieje na tylnej okładce. I owszem, zgodzę się, że jest to opis pasujący do dzienników Thimiosa. Cała reszta jednak została na okładce zupełnie pominięta, a stanowi jakieś 2/3 powieści… 

W całej tej historii brakuje mi celu. Knedler sięgnęła po świetny i intrygujący temat (mało kto bowiem pewnie słyszał o tej wyspie) i przerobiła go na opowieść o… No właśnie. Nie mam pojęcia, o czym była większa część tej powieści. Skończyłam czytać tę książkę ponad tydzień temu i choć od tamtej pory się nad tym głowię, nie umiem powiedzieć, ani o czym, ani po co była ta historia.

Oddaję jedynie sprawiedliwość i jak zawsze chylę czoła stylowi autorki, który tym razem również mnie ujął. Niestety okazało się, że to jednak za mało…

Tytuł: Szepty z wyspy samotności
Autor: Magda Knedler
Wydawnictwo: Mando
Data wydania: 6 maja 2020

Za egzemplarz do recenzji serdecznie dziękuję Wydawnictwu:





Copyright © 2016 la reine margot , Blogger